Case study Shark Tank: Bài học gọi vốn từ Nadaoils
- Thao Tat
- Mar 3
- 7 min read
Updated: Mar 4
Trong một tập ghi hình Shark Tank Việt Nam, có một thương vụ mang lại những bài học rất thực tiễn về gọi vốn mà các chủ doanh nghiệp mới có thể học hỏi. Đó là case của Chu Văn Nam, founder của Nadaoils - một startup trong lĩnh vực tinh dầu.
Cùng Thảo phân tích thương vụ này nhé!
Từ B2C sang B2B: Bước chuyển mình táo bạo
Nadaoils bắt đầu với mô hình B2C, bán tinh dầu tại các trung tâm thương mại và siêu thị. Đỉnh điểm, công ty sở hữu 74 quầy bán hàng trên toàn quốc. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã buộc Nam phải suy nghĩ lại về mô hình kinh doanh của mình.
Với sự nhạy bén của một entrepreneur đích thực, Nam đã nhanh chóng chuyển hướng sang mô hình B2B, tập trung vào kênh Horeca (khách sạn, nhà hàng, spa). Đây là một quyết định táo bạo nhưng đúng đắn, giúp Nadaoils không chỉ sống sót mà còn phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn khó khăn.
"Hiện tại là em đang có 36 quầy ạ, 20 quầy là trực tiếp của em còn lại 16 quầy là của các đại lý và các bạn nhượng quyền ạ," Nam chia sẻ về tình hình hiện tại của công ty.
Phân tích thương vụ
1. Định giá
Nadaoils đề xuất gọi vốn 8 tỷ đồng cho 20% cổ phần, tương đương với định giá pre-money là 32 tỷ đồng. Tuy nhiên, Shark Bình đã đưa ra đề nghị 8 tỷ đồng cho 35% cổ phần, điều này hạ định giá xuống còn khoảng 14,8 tỷ đồng.
Từ góc độ của một cố vấn tài chính, Thảo cho rằng định giá ban đầu của Nadaoils là khá hợp lý, thậm chí còn thấp so với tiềm năng của công ty. Với doanh thu 6 tháng đầu năm 2024 đạt 27 tỷ đồng và lợi nhuận dự kiến cả năm là 6 tỷ đồng, định giá 32 tỷ đồng tương đương với hệ số P/E khoảng 5,3 lần, là mức khá hấp dẫn cho một công ty đang tăng trưởng.
2. Phân tích SWOT
Điểm mạnh (Strengths):
Công nghệ sản xuất độc đáo (9 công đoạn chưng cất)
Mạng lưới khách hàng B2B rộng lớn (4000 điểm)
Khả năng thích ứng nhanh với thay đổi thị trường
Câu chuyện thương hiệu truyền cảm hứng
Startup đã có lợi nhuận và đang có tiềm năng tăng trưởng tốt
Điểm yếu (Weaknesses):
Phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu (70%)
Chưa mạnh về kênh online và D2C
Biên lợi nhuận còn thấp (12.5%)
Cơ hội (Opportunities):
Thị trường tinh dầu Việt Nam còn nhiều dư địa phát triển
Xu hướng sử dụng sản phẩm tự nhiên ngày càng tăng
Tiềm năng xuất khẩu lớn
Thách thức (Threats):
Cạnh tranh gay gắt từ sản phẩm hương liệu
Biến động tỷ giá có thể ảnh hưởng đến chi phí nhập khẩu nguyên liệu
Thay đổi trong quy định về sản xuất và kinh doanh tinh dầu
3. Phân tích TAM - SAM - SOM
TAM (Tổng thị trường tiềm năng): Toàn bộ thị trường tinh dầu tại Việt Nam, bao gồm cả B2B và B2C, ước tính khoảng 1.000 - 1.200 tỷ đồng. Đây là thị trường dành cho tất cả các sản phẩm liên quan đến tinh dầu, bao gồm các nhà sản xuất trong nước và nhập khẩu.
SAM (Thị trường sẵn có): Thị phần mà Nadaoils có thể nhắm tới và tiếp cận là khoảng 500 - 600 tỷ đồng, bao gồm các khách hàng trong lĩnh vực khách sạn, spa, nhà hàng, văn phòng và một phần người tiêu dùng cá nhân (B2C).
SOM (Thị phần mục tiêu): Thực tế, Nadaoils hiện đang chiếm một phần thị trường B2B, với khả năng doanh thu dự kiến sẽ đạt 100 - 150 tỷ đồng trong vòng 5 năm tới nếu công ty thực hiện đúng chiến lược mở rộng.
4. Góc nhìn của cố vấn tài chính
Là một cố vấn tài chính cho startup, Thảo nhìn thấy tiềm năng lớn ở Nadaoils. Công ty đã chứng minh được khả năng thích ứng với thị trường và có một sản phẩm độc đáo. Tuy nhiên, có một số điểm mà Nadaoils có thể làm tốt hơn:
Cải thiện biên lợi nhuận: Biên lợi nhuận hiện tại (12.5%) còn thấp. Cần có chiến lược để cải thiện điều này, có thể thông qua việc tối ưu hóa quy trình sản xuất hoặc tăng giá bán.
Giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu: 70% nguyên liệu nhập khẩu là một con số đáng lo ngại. Cần có kế hoạch phát triển nguồn nguyên liệu trong nước. Tránh rủi ro đứt gãy chuỗi cung ứng như trong dịch Covid-19.
Phát triển kênh online và D2C: Đây là cơ hội lớn để tăng doanh số và cải thiện biên lợi nhuận.
Quản lý dòng tiền: Với mô hình B2B, cần có chiến lược quản lý công nợ hiệu quả để đảm bảo dòng tiền cho hoạt động.
Checklist thẩm định cho Nadaoils
Để đảm bảo một thương vụ gọi vốn thành công, nhà đầu tư sẽ thực hiện thẩm định kỹ lưỡng. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng mà Shark có thể xem xét khi thẩm định Nadaoils:
1. Báo cáo tài chính chi tiết: Xem xét doanh thu, lợi nhuận, dòng tiền, và nợ của công ty để đảm bảo tính minh bạch.
2. Chiến lược sử dụng vốn: Đánh giá kế hoạch chi tiết sử dụng số tiền gọi vốn, mục tiêu tăng trưởng cụ thể và lộ trình phát triển sản phẩm/dịch vụ - định hướng tập trung cho B2C, D2C online. Đảm bảo startup có kế hoạch rõ ràng để tận dụng hiệu quả nguồn vốn.
3. Dữ liệu khách hàng, phân tích thị trường và đối thủ sắc nét: Đánh giá khả năng cạnh tranh của Nadaoils trên thị trường tinh dầu nội địa, cả B2B và B2C.
4. Đánh giá đội ngũ quản lý: Xem xét năng lực của founder và các lãnh đạo trong công ty, đặc biệt về khả năng lãnh đạo, quản lý, và thực thi vì quy mô này bắt đầu phức tạp về kế toán và các mối quan hệ cổ đông
5. Đánh giá chiến lược mở rộng: Kiểm tra tính khả thi của chiến lược mở rộng thị trường B2B và phát triển kênh D2C.
6. Các tài liệu và bằng chứng pháp lý.
Lộ trình tối ưu tài chính và vận hành cho Nadaoils
Giai đoạn này hẳn Nadaoils sẽ rất cần một CFO có năng lực thực thi mạnh mẽ, cùng đồng hành, sâu sát, bổ sung góc nhìn chiến lược, tối ưu nguồn lực, đảm bảo quá trình tăng tốc nhanh của Nadaoils không bị đứt gãy, chệch hướng.
Dưới đây là Impact Timeline 12 tháng nếu Thảo, với hơn 17 năm kinh nghiệm trong quản lý tài chính, kiểm soát rủi ro và mentoring, trở thành cố vấn tài chính cho Nadaoils:
0-3 tháng: Đánh giá và cải tiến
Đánh giá tài chính và dòng tiền: Tiến hành đánh giá toàn diện về tình hình tài chính và dòng tiền, đưa ra các đề xuất cải thiện ngay lập tức.
Thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ: Xây dựng hoặc cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ để đảm bảo tính minh bạch và quản lý rủi ro.
3-6 tháng: Tối ưu và phát triển
Tối ưu hóa chi phí vận hành: Tư vấn để cắt giảm các chi phí không cần thiết, tối ưu hóa chi phí marketing và sản xuất.
Xây dựng mô hình tài chính dài hạn: Thiết kế mô hình tài chính trong 3-5 năm tới, tập trung vào quản lý chi phí và dự báo doanh thu.
6-9 tháng: Mở rộng thị trường và gọi vốn
Chuẩn bị chiến lược gọi vốn mới: Hỗ trợ Nadaoils chuẩn bị tài liệu và kế hoạch gọi vốn tiếp theo, định giá công ty và thuyết trình với nhà đầu tư.
Phát triển thị trường B2B: Mở rộng hệ thống khách hàng B2B, đặc biệt trong lĩnh vực khách sạn, spa và văn phòng.
9-12 tháng: Củng cố và phát triển dài hạn
Xây dựng chiến lược dài hạn: Củng cố quản trị tài chính và chiến lược phát triển dài hạn để đảm bảo sự bền vững.
Phát triển đội ngũ lãnh đạo: Hỗ trợ phát triển đội ngũ lãnh đạo và xây dựng văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ, giúp Nadaoils phát triển bền vững.
Kết luận
Thương vụ này gọi vốn trên Shark Tank, dù có thể chưa đạt được định giá như mong đợi, nhưng đã mở ra cơ hội lớn cho Nadaoils. Với sự hỗ trợ từ Shark Bình, Thảo tin rằng Nadaoils sẽ có những bước tiến mạnh mẽ trong tương lai.
---
Bên cạnh đó, câu chuyện của Nadaoils và Chu Văn Nam là một minh chứng sống động cho sức mạnh của ước mơ và sự kiên trì. Từ một cậu bé chăn bò ở vùng quê nghèo, Nam đã xây dựng nên một doanh nghiệp có tiềm năng trở thành "vua tinh dầu" Việt Nam.
Đối với cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam, câu chuyện của Nadaoils là một nguồn cảm hứng lớn. Nó cho thấy rằng, với đam mê, sự chăm chỉ và khả năng thích ứng, bất kỳ ai cũng có thể biến ước mơ của mình thành hiện thực, bất kể xuất phát điểm của họ là gì.
Trong hành trình khởi nghiệp, không có con đường nào là dễ dàng. Nhưng như Chu Văn Nam đã chứng minh, nếu bạn đủ kiên trì và đam mê, bạn sẽ tìm thấy con đường của riêng mình để thành công.
Chúc mừng Chu Văn Nam và Shark Bình. Chúc cho thương vụ hợp tác thành công mỹ mãn!
Comments